Licht & Donker: Levensboom

Het Gijsbrecht van Aemstelpark strekt het zich uit van het Amsterdamse Bos tot aan het Amstelpark en is hiertussen een belangrijke schakel. Het park is in 1958 door tuinarchitect Wim Boer als functionalistisch park ontworpen. Aansluitend op de strakke opzet van Buitenveldert heeft het park rechte lijnen, haakse hoeken en lange rijen bomen. Het vierkante Ontmoetingseiland in het midden is strategisch gelegen op de route naar het winkelcentrum.

Bijzonder aan het centraal gelegen Ontmoetingseiland is de rationaliteit en orde waarmee het is opgebouwd. Een grid van 13×13 vierkanten, ieder opgebouwd uit 13×13 stoeptegels speelt met licht en donker om elementen in de ruimte een plek te geven. De 15 bankjes van Aldo van Eyck, de 4 brughoofden, de 10 verlichtingsmasten, het ronde podium, de 40 bomen: alles is terug te leiden naar de maat en ritme van de stoeptegel. En tóch verspringt deze orde. De bruggen staan niet in elkaars verlengde, de lantaarnpalen vormen diagonalen, een nieuwe fietspad slingert door het grid heen, de podium staat niet centraal en de bankenrijen wijken voor de andere elementen: alleen de 40 platanen vormen een constant orde.

Het zijn juist de bomen, die met hun grillige vormen, door de wind gevormde richting en rijke bladerdek die de orde van deze functionalistisch plein verzachten. Zowel zomers als ’s winters werpen ze magnifieke schaduw op het plein en doorbreken hiermee de keurslijf van het grid. Ze bieden beschutting en geborgenheid en vormen een ruimte voor contemplatie, ontmoeting en activiteit. Een pauzeplek onderweg van wijk naar wijk, of van park naar park.

Desondanks functioneerde het Ontmoetingseiland meer als oversteekplaats dan als een ruimte om te verblijven. Vandaar de wens van de buurt om het eiland, de centrale spil in het park, nieuw leven in te blazen met een kunstwerk: een passend en functioneel object wat het podium nog bruikbaarder maakt, wat het eiland nieuw elan geeft en de bestaande potentie als ontmoetingsplek en recreatie versterkt.

Het alzijdige paviljoen is door Angie Abbink ontworpen op basis van minimale constructieve behoeftes met maximale overspanning en openheid: door de constructie lichter te maken met perforaties en hiermee met licht en donker in te spelen op het bestaande schaduwspel is het Levensboom ‘geplant’: Een speels doch doelmatig object die zich voegt in de natuurlijke orde van de bomen en tegelijkertijd op zichzelf staat als baken voor een nieuwe ontmoetingsplek.

En stiekem kent deze boom met 13 takken haar eigen orde, ze is opgebouwd uit priemgetallen. De vele gaten in de constructie maken het kunstwerk letterlijk en figuurlijk ‘licht’. Een belangrijke bijkomstigheid is dat deze gaten ingezet kunnen worden door gebruikers van het podium voor meerdere doeleinden: verlichting, installaties, exposities, hangmatten, schommel om maar een paar voorbeelden te noemen. De Levensboom nodigt op deze wijze uit om ‘veroverd’ te worden door haar omgeving.

Zie een stukje ‘making of’ hier